Konferencja wygłoszona przez s. Marię Kwiek USJK podczas zebrania dla rodziców dzieci przygotowujących się do I KomuniiŚwiętej

1. Życie duchowe dzieci od chrztu świętego rozwija się przede wszystkim przez:

• modlitwę w domu, na katechezie i w kościele,
• przykład dorosłych (rodzice, dziadkowie, nauczyciele, ...),
• rozmowy z bliskimi,
• dobre uczynki,
• czytanie i słuchanie słów z Pisma św.

2. Niedługo dzieci po raz pierwszy przyjmą do swojego serca Pana Jezusa. Jest to dla duszy dziecka, dla jego całego życia niezwykłe wydarzenie, jest to wielkie święto. Ten ważny dzień zapoczątkuje w życiu każdego dziecka szczególny rozwój wiary i bliskości z Bogiem, która ma się zakończyć w dotarciu do wiecznego przeznaczenia, do nieba. Jak dziecko ma się przygotować na to święto? Jak my – dorośli, rodzice możemy pomóc dziecku przeżyć dni poprzedzające te uroczystości – pierwszą spowiedź św. oraz sam dzień pierwszej Komunii św.? jak prowadzić dziecko, żeby ono po życiu na ziemi dotarło do wiecznego przeznaczenia, do Boga, do nieba?

3. Atmosfera w domu może bardzo pomóc dziecku przygotować się na spotkanie z Panem Jezusem przebaczającym i eucharystycznym. Otwartość na sprawy dziecka, okazywana mu serdeczność, poświęcanie mu swojego czasu dadzą odczuć dziecku coś, co dokona się podczas przyjścia Niezwykłego Gościa do serca córki czy syna. Praktycznie warto zwrócić uwagę na kilka ważnych działań, które my – rodzice możemy wypełnić z miłości do dziecka. Będzie to:

• codzienna osobista modlitwa za dziecko,
• codzienna wspólna modlitwa z dzieckiem,
• rozmowy n/t Boga, wiary, dobrego życia,
• pomoc w pracy nad charakterem dziecka,
• bezpośrednia pomoc w przygotowaniu się do I spowiedzi św.,
• bezpośrednia pomoc w przygotowaniu się do I Komunii św.

a) Osobista modlitwa za dziecko to będzie oddawanie dziecka i całej rodziny kochającemu Sercu Pana Jezusa. To będzie wypowiadana prośba o pomoc Boga w dobrym przygotowaniu się dziecka i całej rodziny na dzień I Komunii św. warto też prosić, aby sam Pan Jezus osobiście otworzył duszę dziecka na to wielkie spotkanie, nie tylko ten pierwszy raz, ale też potem, za każdym następnym razem.

b) Codzienna modlitwa z dzieckiem – dobrze, jeżeli obejmuje:

• Ojcze nasz i Zdrowaś Maryjo – jest to wypraszanie pomocy oraz powierzenie się Bogu Ojcu i Matce Bożej;
• spontanicznie wypowiadane prośby do Jezusa – Hostii o błogosławieństwo dla dziecka i całej rodziny na dzień I Komunii św.;
• nauczenie dziecka odprawiania codziennego rachunku sumienia – początkowo rodzice przypominają w delikatny sposób jego drobne przewinienia (kłótnie, niechęć do sprzątania zabawek, niegrzeczność, nieposłuszeństwo), następnie razem z nim niech przepraszają Boga za wszystko, czym ono Go zraniło i czym domownicy zawinili;
• danie chwili czasu na cichą modlitwę, aby dziecko mogło Jezusowi powiedzieć o swoich sprawach czy sekretach;
• warto częściej niż zwykle wstępować z dzieckiem do kościoła, by ono samo nauczyło się rozmawiać z Panem Jezusem obecnym w tabernakulum.

c) Rozmowy n/t wiary mogą dotyczyć między innymi tego, co było na lekcji religii, czego dziecko się dowiedziało, co ciekawego mówiła pani katechetka czy czego się dziś nauczyło, co zapamiętało. Dobrze, jeżeli rodzic dopowiada do tego, co dziecko mów, aby dać dziecku pełniejszy obraz wiary i Boga. Na pewno będzie tu ważna zachęta dana dziecku do uważania na każdej katechezie i mobilizacja do aktywności na tej szczególnej lekcji (zeszyt, odpowiedzi, pomoc innym).

d) Praca nad charakterem dziecka będzie obejmowała:

• pomoc dziecku w zauważeniu dobrych cech charakteru, żeby je rozwijać (np. cierpliwość, dokładność, ładne zajmowanie się młodszym rodzeństwem) oraz zauważania swoich słabości, wad (np. denerwowanie się, lenistwo, wpadanie w złość);
• wspólne zastanawianie się z dzieckiem, jak rozwijać ma w sobie dobre cechy, a jak pracować nad złymi, żeby im nie ulegać raniąc innych i Boga; tu ważne jest uświadomienie dziecku, że praca nad swoim charakterem jest przygotowaniem serca na przyjęcie w Komunii św. Pana Jezusa;
• rozbudzanie w dziecku pragnienia bycia lepszym, pragnienia poprawy;
• pobudzanie do wypełniania dobrych uczynków, aby sprawiać nimi radość Jezusowi oraz okazywać Mu wdzięczność;
• zachęcanie dziecka do podejmowania dla Jezusa, który tyle wycierpiał, małych wyrzeczeń (tzw. ofiar). Jeżeli Jezus przez mękę i śmierć otworzył każdemu wstęp do nieba, to dziecko może dla Niego zrezygnować niekiedy ze słodyczy, smakołyków, z małej przyjemności, przezwyciężyć ciekawość czy lenistwo. Ważne jest, aby budzić w dziecku radość, że coś się dla Jezusa udało zrobić.

e) Bezpośrednie przygotowanie do I spowiedzi św. może wyglądać następująco:

• W celu zrobienia rachunku sumienia rodzic w domu klęka z dzieckiem przed krzyżem i razem proszą Ducha Świętego o światło, a następnie robią rachunek sumienia, np. według pytań z książeczki czy kolejno przechodząc przykazania. Tu trzeba, aby dziecko odpowiedziało sobie na pytanie, jakie było wobec Boga, drugiego człowieka i siebie. Jeżeli dziecku trudno będzie zapamiętać grzechy, może je zapisać na karteczce, żeby czuło się pewniej. Przy robieniu rachunku sumienia bardzo ważna jest dyskrecja, żeby nie łamać sumienia dziecka. Można dziecko nakierować na jakieś przewinienie, ale niech ono we wnętrzu samo rozpatrzy, czy to był grzech.
• Następnie  pomagamy dziecku wzbudzić żal za popełnione grzechy (np. własnymi słowami czy wypowiadając akt żalu lub posługując się słowami z książeczki). Można opowiedzieć dziecku – w celu rozbudzenia żalu – jak Pan Jezus za nasze grzechy cierpiał, co dla naszego zbawienia uczynił.
• Teraz wspólnie z dzieckiem ustala się mocne postanowienie poprawy. Jest zasada, że poprawiamy się z jednego grzechu. Jeżeli popełnia się grzech śmiertelny – ciężki (np. opuszczenie z własnej winy Mszy św.), to mocnym postanowieniem będzie tego więcej nie robić. Jeżeli nie ma się grzechów ciężkich, to postanowienie poprawy robi się z najczęstszego grzechu lekkiego – powszedniego (np. z kłótni).
• Teraz  rodzic zachęca dziecko do przeproszenia całej rodziny. Uczy je w ten sposób wypowiadania prośby o przebaczenie win. Dziecko widząc wzruszenie w oczach matki, ojca, babci czy rodzeństwa, czuje powagę chwili związanej ze spowiedzią. Uczenie takiej postawy ułatwi dziecku przeżyć właściwie samą spowiedź. Wiadomo, że wcześniej trzeba powtórzyć z dzieckiem formułę spowiedzi i zapewnić, że kapłan, który zastępuje w konfesjonale Pana Jezusa, jest zobowiązany do zachowania w tajemnicy wszystkich wyznanych grzechów. Warto też powiedzieć dziecku, że Bóg czeka na nie z otwartymi rękami i pragnie przebaczyć mu wszystkie popełnione grzechy.
• Następnie przynajmniej jeden z rodziców idzie razem z dzieckiem do kościoła do spowiedzi św. Dziecko czuje się pewniej, kiedy w pobliżu jest ktoś z rodziców. W spowiedzi św. dziecko wyznaje grzechy Bogu przed kapłanem i po raz pierwszy w życiu słyszy i doświadcza, jak w imieniu Pana Jezusa ksiądz mówi: „... i ja odpuszczam tobie grzechy w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”. Gdyby dziecko zapomniało jakiegoś grzechu, to powie o tym na następnej spowiedzi św. ważne jest, aby zapamiętało pokutę.
• Po spowiedzi św. dziecko ma do wypełnienia zadośćuczynienie. Częścią jego jest odmówienie pokuty, co może uczynić z rodzicem. Drugą częścią jest naprawienie wyrządzonych krzywd (np. oddanie komuś zabranej rzeczy, naprawienie czegoś). Dziecko wróci do domu z sercem pełnym Bożego szczęścia wynikającego z odpuszczenia grzechów, wróci lekkie na duszy i zadowolone. Ważne, żeby nic nie zmąciło tego stanu duszy. Tego dnia szczególnie trzeba czuwać nad utrzymaniem dobrej atmosfery w domu. Dobrze, żeby dziecko mogło się jeszcze poprzytulać do rodziców, by dzielić się z nimi przeżywaną radością.

f) Bezpośrednie przygotowanie do I Komunii św. obejmuje:

• wieczorną rozmowę z dzieckiem; matka może pomóc dziecku zapisać w specjalnie przygotowanym zeszyciku (tzw. duchowym zeszyciku do notowania dat spowiedzi, zadanej pokuty i podjętego postanowienia poprawy) postanowienie poprawy oraz intencje, które chce w dniu I Komunii św. przedstawić Jezusowi;
• opowiedzenie dziecku zdarzenia z życia świętego  lub przeczytanie czegoś z Pisma św.;
• czuwanie, aby dziecko mogło być w tym dniu poprzedzającym spotkanie z Jezusem skupione i radośnie oczekiwało I Komunii św.;
• odmówienie z dzieckiem wieczornego pacierza;
• przyjście do łóżka i zrobienie na czole znaku krzyża przed snem oraz wyrażenie radości z tych wielkich przeżyć, przytulenie go na dobranoc (dziecko odczuwa wtedy cały czas atmosferę miłości);
• obudzenie rano dziecka, przypominając i wyrażając mu radość, że Pan Jezus już niedługo będzie w jego sercu; ubierając je warto wytłumaczyć, że biała szata mówi o czystym – niewinnym sercu;
• poranną modlitwę;
• pójście wszyscy razem do kościoła; wielkie znaczenie ma fakt, że wszyscy kochający dziecko są razem przy  nim w tym wielkim dniu; powinno ono wiedzieć, że wszyscy będą w tym dniu przystępować do Komunii św. (jeżeli nie ma nieusuwalnej w obecnym czasie przeszkody).

I Komunia św. nie jest zakończeniem prowadzenia do Boga, ale początkową fazą tej niezwykłej możliwości łączenia dziecka z Bogiem i Jego MIŁOŚCIĄ. Dziecko stale będzie potrzebowało z naszej strony umocnienia w wierze przez przykład naszego przystępowania do Komunii św. i spowiedzi św., przykład uczestniczenia we Mszy św.